1920 – znakowanie na broni niemieckiej (a fabryka karabinów w Gdańsku)
Do napisania tego tekstu skłoniła mnie pewna dyskusja jaką odbyłem jakiś czas temu ze swoimi znajomymi. Z osobami które skądinąd znają się na broni palnej i jej historii bardzo dobrze. Czasem to, co dla jednych (specjalistów) jest oczywistą oczywistością, dla innych może być zupełną zagadką. A dzięki temu, być może dla Państwa pokłosie tej dyskusji będzie również ciekawym zagadnieniem i spotka się z zainteresowaniem.
Otóż na niektórych egzemplarzach broni palnej wyprodukowanych w Królewskiej Fabryce Karabinów w Gdańsku w postaci karabinów i karabinków Mausera wz.98, możemy napotkać znakowanie w postaci podwójnego datowania.
Na czym ono polega?
Na górnej powierzchni komory zamkowej oprócz standardowego znakowania wytwórcy typowego dla fabryki w Gdańsku w postaci korony i umieszczonego pod nim napisu „DANZIG” oraz daty produkcji, nad nimi dodatkowo umieszczona jest sygnatura w postaci bicia „1920”. Ta sama sygnatura, czasami jest również umieszczona na drewnianej kolbie broni.
Czy to znakowanie występujące na broni ma coś wspólnego z Gdańskiem i działającą krótko po zakończeniu I Wojny Światowej w latach 1919-1921 „Gewehrfabrik Danzig”?
Oprócz tego że broń ta była oczywiście wcześniej wyprodukowana w Gdańsku to niestety nie.
Choć znakowanie to można spotkać najczęściej na egzemplarz broni wykonanej w latach 1917-1918, to spotykane są również przypadki pochodzące z lat znacznie wcześniejszej produkcji.
Reasumując jednak:
– Nie była to broń poddana reperacjom/naprawie w gdańskich zakładach w roku 1920.
– Nie była to broń wytworzona z zalegających części magazynowych (niewykorzystanych wcześniej z jakiś powodów) w okresie powojennym (po IWŚ) w Gdańsku w latach 1920-21.
Znakowanie to występuje również na kb i kbk Mauser wz.98 innych niemieckich producentów broni. Pistoletach typu Mauser C96, Mauser Mod. 1914 oraz Parabellum P08. Jak również czasem na bagnetach niemieckich wz. 98/05
Historia tego powstania tego znakowania jest nieco inna, choć nie mniej ciekawa od naszych gdańskich kręgów zainteresowań.
Ujmując to zagadnienie w bardzo dużym skrócie.
Po zakończeniu I Wojny Światowej ustaleniami Traktatu Wersalskiego Niemcy zostały zmuszone do znacznej redukcji swojej dotychczasowej kilkumilionowej armii oraz tym samym uzbrojenia. Uzbrojenie to miało być likwidowane prze specjalną aliancką komisję.
Jak się wkrótce okazało, broń częściowo “zniknęła” ze stanów posiadania przez wojsko. Spowodowane było to chaosem i rozluźnieniem dyscypliny po wojnie. Często bowiem się zdarzało, że żołnierze wracający do swoich domów zabierali broń ze sobą.
W sierpniu 1920 roku wprowadzono zatem ustawę o rozbrojeniu ludności cywilnej. Aby jednak uniknąć pewnych nieporozumień z aliantami i możliwych przekrętów finansowych przy odkupywaniu uzbrojenia, postanowiono że broń znajdującą się w rękach państwowych zostanie oznakowana w pewien charakterystyczny sposób. Właśnie umieszczając na niej wspomniane „1920”. Dzięki temu udało się odzyskać dość znaczną ilość „zaginionego” uzbrojenia.
Zatem znakowanie na broni „1920” nie było de facto nie tyle datą, co znakiem własności państwowej.
A jeśli ktoś myśli że to koniec ciekawostek związanych ze znakowaniem broni palnej pochodzącej z Gdańska, no to muszę mile rozczarować. Ale o tym może wkrótce w innym artykule.
Autor tekstu: Piotr J. Bochyński
Źródło zdjęcia: http://www.k98kforum.com/showthread.php?41156-Danzig-Kar98a-Rework
BIBLIOGRAFIA:
Danzig Kar98a Rework
Ian McCollum; Adventures in Surplus: A WW1 & Weimar Police Kar98a Carbine
The 1920 Property Mark
Ian McCollum; What is the German 1920 Double Date Stamp?
„1920” Reworks
To janpoprosze o rozwiazanie zagadki dlaczego wczesniejsze modele gdanskich mauserow maja bicia jednostek niemieckich a potem tureckie odbiory, celowniki z opisami tureckimi itp. Dziekuje;)
Ujmując temat w dużym skrócie:
Mausery model Gewehr 88 były używane w czasie IŚ głównie jako broń tyłowa w armii niemieckiej. Część tej broni już w trakcie wojny trafiła do sojuszników Niemiec jak Austro-Węgry czy Turcja właśnie, jako pomoc militarna. Dostawy do Turcji były chyba rozpoczęte w roku 1916. Oznaczenia tureckie na tych egzemplarzach wynikają z niekiedy remontów przeprowadzanych w zakładach tureckich. W trakcie tego również dostosowywano oznaczenia na celownikach. Nie ma jednak jednolitego schematu znakowania „tureckiego” i zdarzają się różne jego warianty.