Ludność Dolnego Miasta i Olszynki w Gdańsku po 1945 roku (fragment VII)
Fragmenty: pierwszy, drugi, trzeci, czwarty, piąty, szósty, siódmy, ósmy, dziewiąty i dziesiąty.
3.4. Zawody rodziców chrzczonych dzieci
Stwierdzenia przedstawione w poprzednim rozdziale potwierdzają częściowo zapisy dotyczące wykonywanego zawodu oraz wykształcenia parafian oddających dzieci do chrztu. Nadmienić trzeba, że informacje te nie są dokładne i nie pozwalają na pełne przedstawienie struktury społeczno-zawodowej ludności. W rejestrach parafialnych najczęściej notowana jest subiektywna ocena wykonywanego zawodu. Czasami podawane jest tylko miejsce pracy, np. Polskie Koleje Państwowe. Rzadko kiedy zapis dotyczy zdobytego wykształcenia. Zaznaczyć należy, że księgi chrztu z lat 1976-1979 w ogóle nie zawierają informacji o zawodzie rodziców.
Anna Jarzębowska – woźna
Najmniej precyzyjne zapisy dotyczą lat 1947-1960. W ówczesnej strukturze zawodowej mężczyzn dominują osoby związane z sektorami przemysłu i budownictwa oraz usług.Duża grupa zawodowo czynnych mężczyzn to robotnicy (ok. 21%) i ślusarze (ok. 10%). Wyróżnić można także pracowników umysłowych (ok. 10%), rolników (ok. 3%) oraz osoby bez zawodu (ok. 3%). Najwięcej, bo blisko jedna trzecia mężczyzn wykonywała bardzo zróżnicowane zawody i pracowała jako: kierowcy, stolarze, spawacze, cieśle, elektrycy, elektromonterzy, malarze, murarze oraz rzeźnicy, krawcy i piekarze. Byli także marynarze, strażnicy, sanitariusze, wojskowi i pracownicy Milicji Obywatelskiej. Wśród parafian w tym okresie znajdowali się: nauczyciel, lekarz, szyper, student, zegarmistrz i fotograf. W sumie wyróżnić można było ponad 80 rodzajów wykonywanych zawodów lub stanowisk pracy. Jeśli chodzi o kobiety to w około 95% przypadków jako zawód widniał wpis „przy mężu”. Pozostałe 5% to robotnice, fryzjerki, kucharki, a także pracownica naukowa i nauczycielka.
Kazimierz Cegliński – Hydraulik
W kolejnych okresach nie zmienia się zasadniczo grupa wykonywanych zawodów przez mężczyzn. Zauważyć można jednak, że coraz więcej osób płci męskiej zdobywało lub uzupełniało wykształcenie, w szczególności w charakterze technika elektryka, budowlańca lub mechanika. Pojawiają się także osoby z tytułem lekarza, inżyniera i ekonomisty. Ponadto wzrasta wyraźnie udział pracowników umysłowych. W przypadku kobiet, w okresie 1961-1970, tylko nieliczne z nich podają wykonywany zawód. W księgach chrztu wciąż najczęściej występuje wpis „przy mężu”.
W latach późniejszych wyraźnie widać rosnącą aktywność zawodową kobiet, które – podobnie jak mężczyźni – podejmują naukę zawodów technicznych (o profilu mechanicznym, elektrycznym lub budowlanym), jak i zawodów ekonomicznych i medycznych. Po roku 1980 można wyodrębnić około 55 zawodów wykonywanych przez kobiety, które pracują jako: sprzedawczynie (ok. 13%), krawcowe (ok. 12%), ekonomistki lub księgowe (ok. 9%), mechanicy (ok. 8%), kierowcy (ok. 8%), pedagodzy (ok. 6%), pracownice fizyczne (ok. 6%), fryzjerki (ok. 2%), kucharki (ok. 2%), ogrodniczki (ok. 2%) oraz rolniczki (ok. 2%). Są też kobiety, które miały zawód: laborantek, kreślarek, technologów, techników, chemików, inżynierów, lekarzy oraz fizjoterapeutek. Były także studentki.
Z powyższych danych wynika, że niezależnie od wydzielonych okresów wśród parafian dominują osoby o wykształceniu zawodowym. Warto jednak zwrócić uwagę, że wraz z upływem lat coraz więcej osób ma wyższe kwalifikacje. Potwierdzają to badania przeprowadzone w 2009 roku przez Pracownię Realizacji Badań Socjologicznych Uniwersytetu Gdańskiego na próbie 503 mieszkańców Dolnego Miasta. Wykształcenie podstawowe i zasadnicze zawodowe posiadało wówczas 35,6% osób, średnie – 45,2% osób oraz wyższe – 19,2% osób (Brosz, Załęcki 2009: 5). Badania tej samej Pracowni z 2012 roku na próbie 500 osób wykazały, że wykształcenie podstawowe i gimnazjalne posiadało 10,4% mieszkańców Dolnego Miasta, zasadnicze zawodowe i średnie – 46,2%, zaś wyższe – już 27% (Brosz 2012: 10). Zjawisko to można tłumaczyć upowszechnieniem się edukacji na poziomie wyższym, a także napływem młodych i wykształconych ludzi, przejmujących lub nabywających zarówno stare, jak i – w ostatnich kilku latach – nowe lokale mieszkaniowe na Dolnym Mieście.
Autorka opracowania: Zygmunta Barańska.
Poszczególne zdjęcia pochodzą kolejno – z albumów: Barbary Żbikowskiej, Marii Rybińskiej, Jacka Górskiego (2), Jana Banachowskiego, Jadwigi Rudnickiej, Elżbiety Woronieckiej (2), Anny Nawrockiej-Morze, Wojciecha Sompolskiego, Marka Łuczaka i Kariny Pośpiech (2).
Przypisy:
Brosz, M., Załęcki, J. 2009. Społeczne aspekty rewitalizacji obszaru Dolnego Miasta Gdańsk. Raport z badań socjologicznych. Gdańsk, Uniwersytet Gdański / Pracownia Realizacji Badań Socjologicznych.
Brosz, M. 2012. Dolne Miasto Gdańsk w percepcji mieszkańców. Diagnoza na potrzeby monitorowania stanu procesu rewitalizacji. Gdańsk, Uniwersytet Gdański / Pracownia Realizacji Badań Socjologicznych.
