Róg Grodzy Kamiennej i Dolnej Bramy

Przedwojenne zdjęcia Bramy Nizinnej najczęściej pokazują ją od frontu. Fotograf stawał na jednym z odcinków współczesnej ulicy Mostowej (przed lub za zakrętem), ustawiał aparat i uwieczniał ozdobny wjazd do Gdańska od strony południowej. Czasami umieszczając Bramę Nizinną w centralnym punkcie fotografii, a czasami pokazując ją z dalszej perspektywy w otoczeniu fosy i bastionów.

Druga seria zdjęć i pocztówek (zdecydowanie rzadsza) obejmuje spojrzenie na bramę od wewnętrznej strony wału czyli od strony ulicy Dolna Brama. Widać wówczas dokładnie oba budynki dla wartowników znajdujące się przy przejściach dla pieszych oraz centralny przejazd przez bramę.

Ogromną rzadkością są natomiast zdjęcia zrobione ze środka bramy. Tak, aby pokazać jaki widok napotykali goście wjeżdżający do Gdańska tą bramą lub przez tę bramę Gdańsk opuszczający.

W tej chwili na rogu Grodzy Kamiennej i Dolnej Bramy znajduje się pusta przestrzeń wykorzystywana wcześniej m.in. jako ogródki działkowe, parking dla uczniów pobliskiej szkoły wyższej, skład materiałów budowlanych czy też jako zwykły zieleniec. A warto wiedzieć, że przed wojną w tym miejscu rozpoczynał się rząd kamienic oznaczony numerami od 9 do 15. Tyły części z nich widać na przedwojennym zdjęciu z Kręconej. Wiadomo, że w tej pierwszej od strony bramy w latach 30. działał zajazd „Zum Preußich Haus” Emmy Huß. Co więcej – od strony Grodzy Kamiennej stał w tamtym właśnie miejscu osobny budynek oznaczony numerem 3-4. I chyba fragmenty obu wymienionych domów widać na zaprezentowanym zdjęciu zrobionym właśnie ze środka Bramy Nizinnej. A całości  – jak pokazuje załączona fotografia – dopełniały dwa rozłożyste drzewa dające cień w upalne dni mieszkańcom tamtych domów i wszystkim przechodniom.

Ciekawe czy podczas tej sesji zdjęciowej udało się też zatrzymać w czasie wygląd kamienic po drugiej stronie tej samej ulicy. Wystarczyło przecież tylko przesunąć się kilka kroków w prawo i skierować swój wzrok na ozdobny budynek szkoły podstawowej dla dziewcząt i rząd budynków o rosnących w kierunku bramy numerach od 1 do 8…

Opublikowane zdjęcie Bramy Nizinnej widocznej od frontu pochodzi z Bildarchiv Foto Marburg.

Opublikowane zdjęcie z widokiem ze środka Bramy Nizinnej (z kolekcji historyka Ericha Keysera) pochodzi z zasobów Herder-Institut z Marburga. Dziękujemy Pani Christinie Gorol za jego udostępnienie Opowiadaczom.

Autor artykułu: Jacek Górski.