Baszta Atutowa na pocztówkach (część I)

Idź w teren – powiedział właściciel zakładu fotograficznego – i zaskocz mnie czymś. Nie przychodź mi bez przynajmniej jednego nietypowego ujęcia Gdańska. Mam już dość Żurawia, Neptuna, Bramy Wyżynnej, Kościoła Mariackiego, Zbrojowni, Stągwi Mlecznych i ulicy Długiej! Rusz głową i pokaż mi i innym coś zupełnie innego, coś oryginalnego, coś czego być może wcześniej nigdy nie widzieli.

I poszedł młody fotograf z aparatem w te rejony Gdańska w które mało kto się zapuszczał bez potrzeby. Bo widoki tam nieciekawe, bo zabytków mało, bo kurzu i pyłu pełno, bo ruch transportowy spory. I tak szedł, szedł, szedł, aż dotarł w końcu do ulicy Toruńskiej, do Mostu Popielnego, do Dworca Południowego. Zatrzymał się, spojrzał przez siebie na basen Starej Motławy, a widok, który ujrzał tak mu się spodobał, że postanowił go uwiecznić ku potomności. I wiedział, że stary fotograf pochwali go za to ujęcie, bo nikt chyba nigdy wcześniej nie pokazał tych rejonów Gdańska z takiej perspektywy.

Pocztówka bazująca na tym zdjęciu podpisana została „Mottlau  und Fortification” i uważam, że dość trafnie opisuje to, co na własne oczy ujrzał wspomniany fotograf. W basenie Starej Motławy do prawego nabrzeża przycumowały dwa statki żaglowe (szkuty?). Na pokładzie jednego z nich dwóch robotników krząta się przy jednym z masztów.  A może zaglądają pod pokład.

Do przeciwnego brzeg mogły podpływać chyba tylko jakieś mniejsze i płaskie jednostki. Może tratwy albo galary (?). Nabrzeże nie wygląda na przystosowane do cumowania dużych statków. Bardzo ciekawie wyglądają zabudowania w tym miejscu, gdzie w tej chwili jest Przystań Żabi Kruk. Kilka drewnianych zabudowań i jeden większy zdecydowanie trwalszy budynek postawiony  najprawdopodobniej z muru pruskiego. Na mapach w tym miejscu często widnieje napisa – biuro fortyfikacyjne. A ten największy budynek stoi w tym samym miejscu do chwili obecnej.

W lewej części pocztówki widać dwie kamienice mieszczące się na dawnej ulicy Holzschneidergasse/Am Trumpfturm (obecna Pod Zrębem). W prawym górnym rogu natomiast dostrzec można dach tej pojedynczej kamienicy na ulicy Żabi Kruk 17. Gdyby przesunąć obiektyw jeszcze bardziej w prawy – na zdjęciu pojawiłby się róg koszar Wiebego. A tak – z obiektów typowo fortyfikacyjnych nad całością zdecydowanie góruje Baszta pod Zrębem zwana wcześniej Atutową. Wtedy gdy było robione to zdjęcie – stała jeszcze cała…

Pocztówka ukazała się nakładem istniejącego do dzisiaj wydawnictwa Brück & Sohn z Meissen. I posiadała numer katalogowy kończący się cyframi 031 (niestety pierwsza cyfra z powodu uszkodzenia kartki jest niedostępna).
Do tej pory omówione zostały już dwie pocztówki tych wydawców. Były to:
Stągwie Mleczne na pocztówkach (część VII)
Brama Długich Ogrodów na pocztówkach (część I)

Dodatkowo warto zwrócić uwagę, że w opisie pocztówki umieszczono informację o tym, że jest ona ręcznie i artystycznie kolorowana.

Zaprezentowana oryginalna pocztówka bez obiegu pochodzi z kolekcji Opowiadaczy Historii Dolnego Miasta w Gdańsku.

Autor artykułu – Jacek Górski.