Brama Długich Ogrodów na pocztówkach (część I)

Na pocztówce z początku XX wieku widać front Bramy Długich Ogrodów, która wpuszczała do Gdańska wędrowców przybywających do miasta od tej strony Żuław. Tak, tak – ta brama od samego początku nazywała się Bramą Długich Ogrodów. Więc podpis na pocztówce  Langgarterthor dokładnie opisuje to, co na niej się znajduje. A to, że współcześnie nazwa ta została wyparta przez Bramę Żuławską, która swoją drogą też kiedyś istniała, ale postawiona była zdecydowanie bardziej na wschód, na terenie ówczesnej Knipawy – trudno orzec, kto się do tego przyczynił i spopularyzował tę niepoprawną dla tego miejsca nazwę. Opowiadacze przy każdej możliwej okazji starają się wyprowadzać wszystkich z tego błędu. Robimy to na wykładach, na spacerach. Często też wspominamy o tym we wpisach internetowych. Na przykład przy opisie takiej właśnie pocztówki.

Wracając do tematu przewodniego. Sam zewnętrzny szczyt bramy Długich Ogrodów wieńczy herb wielki Miasta Gdańska. W dwóch wnękach na wysokości poddasza po obu stronach kartusza ustawiono posągi – Diany i Bellony symbolizujące pokój i wojnę. Wyraźnie widoczna jest data wzniesienia budowli – 1628 rok. Do środka bramy prowadziły trzy wejścia. Nad dwoma mniejszymi przejściami po bokach (jak się można domyślić – dla pieszych) zabezpieczonymi akurat w tamtym czasie siatką i ogrodzeniem umiejscowiono medaliony przedstawiające rzymskich wodzów. Z obu stron umieszczono na tabliczkach napisy „Rechts fahren” nakazujące ruch prawostronny. Trzecia tabliczka informuje natomiast o obowiązku zatrzymania się po usłyszeniu głośnych sygnałów dźwiękowych. Nad głównymi wrotami wisi pruski orzeł z berłem w szponach jednej z łap i królewskim jabłkiem w drugiej. Identyczny orzeł wisiał nad wjazdem do Bramy Nizinnej, co widać na załączonej reprodukcji zupełnie innej pocztówki. Ale został zdemontowany po II wojnie światowej i najprawdopodobniej przetopiony w hucie. Po prawej stronie bramy udało się zmieścić w kadrze dwa domy na ulicy Długie Ogrody. Po lewej natomiast kilka wybujałych drzew rosnących wzdłuż wału dawnych fortyfikacji.

Pocztówka ukazała się nakładem istniejącego do dzisiaj wydawnictwa Brück & Sohn z Meissen. I posiadała numer katalogowy 4034.

Zaprezentowana oryginalna kolorowa pocztówka (bez obiegu) pochodzi z kolekcji Opowiadaczy Historii Dolnego Miasta w Gdańsku. Z tego samego źródła pochodzi pocztówka błędnie podpisana jako „Orzeł polski na Niskiej Bramie”. Autorem wykorzystanej fotografii jest nestor polskiej fotografii – Jan Bułhak. Pocztówka ta ukazała się w cyklu „Pamiątki polskie w Gdańsku” za sprawą Wydawnictwa Polskiej Macierzy Szkolnej w Gdańsku.

Autor artykułu: Jacek Górski.

[mappress mapid=”92″]

Przeczytaj też:

Długie Ogrody na pocztówkach (część I)

Most Stągiewny na pocztówkach (część I)