Fabryka Broni w Gdańsku – asortyment produkcyjny broni

(Königliche) Gewehrfabrik Danzig czyli Królewska Fabryka Karabinów w Gdańsku, działała przez bez mała ponad 100-letni okres w latach 1817-1921. W tym czasie przez hale produkcyjne fabryki przewinęły się prawie wszystkie wzory broni produkowanej i używanej w wojsku pruskim a później i niemieckim.

Gdyby zapytać kogoś co produkowała Fabryka w Gdańsku – to na pewno odpowie, że karabiny Mausera. Gdyby zapytać – jakie dokładnie wzory, no to już zaczynają się drobne schodki. A nie zapominajmy o innych  konstrukcjach, wtedy to bowiem wkraczamy na tereny czarnej magii w tym temacie dla laika 😉

Taką magiczną księgę z zaklęciami chcę właśnie osworzyć, aby przeciętny użytkownik sieci mógł wyczarować sobie informacje o broni produkowanej w Królewskiej Fabryce Karabinów Gdańsku.

Początki wiążą się jeszcze z okresem wojen napoleońskich, kiedy to wdrożono w armii pruskiej nowy model karabinu, jeszcze z zamkiem typu skałkowego pod nazwą:

I/ Infanteriegewehr M1809

Znalezienie jednak oryginalnego karabinu z zamkiem skałkowym jest niemożliwością. Przynajmniej mnie się nie udało do tej pory. Dlaczego? Otóż bowiem przed połową XIX w. karabiny skałkowe były przerabiane  na zapłon kapiszonowy. No i jeszcze w między czasie pojawił się karabin zaprojektowany od początku z zamkiem typu kapiszonowego:

II/ Infanteriegewehr M1839

Mamy na koncie również chyba jedyny pistolet  produkowany w Gdańsku, konstrukcję jeszcze z zamkiem kapiszonowym:

III/ Kavalleriepistole M1850

Jednak przełom XIX i XX w. to jest to już łabędzi śpiew tego rozwiązania – chodzi o zamki kapiszonowe – gdyż powoli przychodzi rewolucja w postaci odtylcowych konstrukcji Dreysego. W latach 50.-70. produkowanych jest szereg typów modeli karabinów iglicowych tego systemu:

IV/ Zündnadelfüsiliergewehr M/60

V/ Zündnadelgewehr M/62

(rozpoznane modele produkowane w Gdańsku)

Końcówka lat siedemdziesiątych przynosi do produkcji pierwsze konstrukcje z całej rodziny karabinów braci Mauser. Jest nim jednostrzałowy karabin piechoty kalibru 11mm na nabój scalony centralnego zapłonu:

VI/ Infanterie-Gewehr Mod. 71 (I.G. Mod. 71)

Model ten produkowany jest w wersji karabinu i w wersji skróconego karabinku.

Po nim w latach 80-dziesiątych wchodzi do produkcji unowocześniona wersja karabinu wyposażona w magazynek rurowy  pod oznaczeniem:

VII/ Infanterie-Gewehr Mod. 71/84 (I.G. Mod. 71/84)

W latach dziewięćdziesiątych wdrożony do produkcji zostaje pierwszy karabin  małokalibrowy kalibru 7,9mm (nabój Patrone M88) pod oznaczeniem:

VIII/ Gewehr 88 (Gew.88)

oraz skróconej wersji karabinkowej:

IX/ Karabiner 88 (Kar.88)

Broń ta znana jest również pod nazwą Kommisionsgewehr ze względu na historię związaną z jego powstaniem. Jak się okazało wkrótce, był to model przejściowy wprowadzony do użytku do czasu opracowania nowocześniejszej konstrukcji broni autorstwa braci Mauser kalibru 7,9 mm (z nowym nabojem) jakim był:

X/ Infanteriegewehr Modell 98  lub krócej mówiąc Gewehr 98 (Gew. 98)

Broń wprowadzono do produkcji na początku XX w. Stała się wkrótce wręcz legendą i stanowiła wzór do opracowywania innych konstrukcji podobnego typu na całym świecie. Wkrótce również rozpoczęto produkcję jej skróconej karabinkowej wersji zwanej:

XI/ Karabiner 98 (Kar. 98)

Wraz z prowadzeniem karabinu G98 i nowej amunicji, karabiny wzoru M88 poddawano kilku modyfikacjom wśród których było przekalibrowanie lufy do nowego typu amunicji nadając im oznaczenie:

XII/ Gewehr 88/S

XIII/ Karabiner 88/S

W ostatnim okresie działalności jaki przypadał na lata 1919-1921, Fabryka produkuje sztucery myśliwskie bazujące na konstrukcji Mausera G98 oraz wprowadza na rynek jednostrzałowy karabinek małokalibrowy .22 pod nazwą:

XIV/ Model 2 (Mod. 2)

I na tym chyba możemy zamknąć naszą magiczną księgę z zaklęciami.

Wpisując do przeglądarki internetowej wytłuszczone nazwy z przedrostkiem DANZIG możemy znaleźć informację i zdjęcia modeli tych broni produkowanych w Gdańsku na przestrzeni lat.

W artykule celowo nie ma załączonych zdjęć, aby czytelnik sam mógł poszukać informacji według powyższych wskazówek.

Tabela z zestawieniem danych broni produkowanych w Gdańsku

Nazwa broni	Kaliber [mm]	Długość lufy [mm]	Długość broni [mm]	Waga broni [kg]
Infanteriegewehr M/1809	18,8	1045	1345	4,45
Infanteriegewehr M/1839	18	1015	1445	4,51
Kavalleriepistole M1850	15,2	220	380
Zündnadelfüsiliergewehr M/60	15,43	785	1305	4,7
Zündnadelgewehr M/62	15,43	837	1340	4,75
Infanterie-Gewehr Mod. 71 karabin	11	855	1350	4,5
Infanterie-Gewehr Mod. 71 karabinek	11	512	1000	3,2
Infanterie-Gewehr Mod. 71/84 karabin	11	800	1294	4,6
Gewehr 88	7,9 (M88)	740	1245	3,9
Karabiner 88	7,9 (M88)	488	950	3,1
Gewehr 98	7,9	740	1250	4,1
Karabiner 98	7,9	600	1100	3,9

Tabela ma charakter wyłącznie poglądowy. Nie ujmuje wszystkich wersji i wariantów wymienionych typów broni. Może też zawierać błędne dane, chociaż autor dołożył wszelkich starań, aby takie błędy wyeliminować.

Autor artykułu: Piotr J. Bochyński