Grzałki z ulicy Dobrej

Numeracja domów na ulicy Abegg-Gasse (współczesna ulica Dobra) – tak jak w większości innych przypadków – rozpoczynała się przed wojną od jedynki. Ale numerem jeden oznaczono wówczas na mapie kilka budynków w tym miejscu. I dlatego wprowadzono dla nich dodatkowe rozróżnienia literowe. Była więc Abegg-Gasse 1a, 1b i 1c. Współcześnie w ich miejscu stoi ten powojenny czteropiętrowy dom z czterema osobnymi klatkami oznaczonymi zawsze w ten sam sposób – 1A. Na załączonym fragmencie planu widać dokładnie położenie dwóch pierwszych jedynek.

Kupiec Walter Schwarz pojawił się na ulicy Abegg-Gasse 1a w połowie lat 20. Wskazują na to Księgi Adresowe z 1924, 1925 i 1926 roku. Wcześniej nie figurował ani pod tym ani pod żadnym innym adresem w Gdańsku. Natomiast w latach następnych pojawia się kilku kupców o tym imieniu i nazwisku, którzy prowadzą swoją działalność m.in. na ulicach Żabi Kruk 92, Elżbietańska 11, Kowalska 7. Który z nich mógł się przeprowadzić z ulicy Dobrej? Trudno powiedzieć. Chociaż może kiedyś uda nam się znaleźć odpowiedź i na to pytanie.

Z zaprezentowanej koperty firmowej trudno wywnioskować rodzaj prowadzonej przez Waltera Schwarza działalności. Wiadomo jedynie, że Jego biuro sprzedaży znajdowało się na ulicy Rzeźnickiej 36. Trochę więcej o ofercie wspomnianego kupca mówi nam reklama, którą opublikowano minimum dwukrotnie wiosną 1923 r. w jednej z gdańskich gazet. Okazuje się, że Walter Schwarz był wyłącznym przedstawicielem na rynek zarówno Wolnego Miasta Gdańska jak i na rynek  Polski – firmy, która produkowała… grzałki służące do podgrzewania i gotowania wody oraz różnych innych płynów. Wówczas wynalazek ten nosił nazwę „Aparat elektryczny do gotowania”. I wystarczyła mu podobno 1 minuta, aby podgrzać napój do odpowiedniej temperatury. Wśród odbiorców tego udogodnienia wymieniano nie tylko zwykłych domowników, ale też pracowników biurowych, podróżnych oraz osoby chore (być może leżące w szpitalu). Bardzo spostrzegawczy czytelnik dostrzeże w tej reklamie błąd. Proszę zwrócić uwagę, że na dole podano zły adres biura na ulicy Rzeźnickiej. Chodzi o numer 96, którego swoją drogą nigdy na tej ulicy nie było. Błąd ten został wyeliminowany w kolejnej reklamie opublikowanej w czerwcu tego samego roku. Całość uzupełniono o kilka dodatkowych elementów informacyjnych typu wartości napięcia i natężenia prądu oraz komunikat o poszukiwanych składach branży elektrotechnicznej w których te urządzenia można by sprzedawać po cenach detalicznych. Ale przy okazji – proszę zauważyć – w podpisie znika zupełnie adres Abegggase 1a. Może zbyt wielu klientów przychodziło do mieszkania p. Schwarza w sprawach biznesowych…

Autor artykułu: Jacek Górski.

Oryginalna koperta firmowa pochodzi z kolekcji Opowiadaczy Historii. Pierwsza reklama została opublikowana w „Gazecie Gdańskiej”, numer 117 z 27 V 1923 r. na stronie 8. Identyczne ogłoszenie ukazało się w tej samej gazecie tydzień wcześniej na stronie 10. Drugą reklamę opublikowała „Gazeta Gdańska” w numerze 129 z 12 VI 1923 r. na stronie 4.

Warto przeczytać też o ulicy Dobrej:

1/ Co Pan Bruno Ley znalazł w 1924 r. w swojej skrzynce pocztowej?