Karabinier Wyniosły

W podwórzu zabudowań fabrycznych po dawnej Kgl. Gewehrfabrik Danzig (Królewskiej Fabryce Karabinów) w Gdańsku przy ulicy Łąkowej 35/38, rośnie bardzo duże, okazałe drzewo. Swoją rozłożystą koroną skutecznie zasłania budynki dawnej fabryki na tym podwórzu, przed tymi którzy latem podczas peregrynacji po Dolnym Mieście chcą zrobić jej zdjęcia.

Tym drzewem jest potężny i urokliwy egzemplarz jesiona wyniosłego (Fraxinus excelsior L.). I nie jest on bynajmniej zwykłym drzewem, nie tylko dlatego że rośnie na terenie dawnej fabryki karabinów.

Posiada on również status pomnika przyrody!

Jest przy tym największym drzewem ze swojego gatunku z listy gdańskich pomników przyrody (spośród jeszcze czterech innych jesionów wyniosłych na tej liście). Jednocześnie będąc w czołówce największych rozmiarowo gdańskich drzew będących pomnikami przyrody.

Jego wysokość wynosi około 26 metrów, jednak to, co go wyróżnia tak szczególnie, to obwód pnia który wynosi 523 cm (w pierśnicy – na wysokości 130 cm od gruntu)

Ponadto jako jeden z nielicznych pomników przyrody w mieście Gdańsku ma własne imię brzmiące „Karabinier Wyniosły”. Genezę tej nazwy przedstawiono na antenie Radia Plus (oddział Gdańsk) w 15 odcinku audycji z 13 września 2018 r., którego tematem był właśnie on sam (niestety audycja nie jest już dostępna na stronie).

Wnioskodawcą pomysłu nadania drzewu statusu pomnika przyrody było Centrum Informacji i Edukacji Ekologicznej w Gdańsku wraz z innymi osobami. Podczas jednego z wydarzeń odbywających się w ramach „Dojrzałego Smaku Przyrody” dokonano pomiarów i opisu drzewa pod nadzorem dr nauk przyr. Michała Bulińskiego. Co też było podstawą do przedłożenia stosownego wniosku do Urzędu Miejskiego.

Jako pomnik przyrody został ustanowiony w dniu 28 czerwcu 2018 r., uchwałą Rady Miasta Gdańska (Uchwała nr LV/1571/18). Miało to na celu ochronę jego jako drzewa o szczególnej wartości przyrodniczej oraz jak najbardziej historycznej.

Cytując treść uchwały:

§ 1. 1. Ustanawia się pomnikiem przyrody drzewo z gatunku jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) o wysokości – 26 m, obwodzie pnia na wysokości 130 cm – 523 cm, wieku – około 280 lat, rosnące na podwórku nieruchomości zlokalizowanej przy ul. Łąkowej 35/38 w Gdańsku, we wnętrzu dawnej Królewskiej Fabryki Karabinów (działka o numerze ewidencyjnym 271/8 obręb 0100, stanowiąca własność Gminy Miasta Gdańska).
2. Położenie pomnika przyrody, o którym mowa w ust. 1, określają następujące współrzędne geograficzne: N 54°20’28”, E 18°39’38”.
§ 2. Pomnikowi przyrody, o którym mowa w § 1, nadaje się nazwę „Karabinier wyniosły”.

I szkoda tylko że jesion ten nie potrafi mówić…, gdyż na pewno w swojej bez mała prawie 300-letniej historii opowiedziałby niejedną ciekawą historię której był bezpośrednim świadkiem.

Autor tekstu: Piotr J. Bochyński

Bibliogafia:

1/ Centrum Informacji i Edukacji Ekologicznej w Gdańsku (2018). Karabinier Wyniosły / Aktualności. [online] Ciee-gda.pl. Available at: https://ciee-gda.pl/ciee-aktualnosci/karabinier-wyniosly/[Accessed 2 Jan. 2023].
2/ Facebook.com. (2018). Oto… – Centrum Informacji i Edukacji Ekologicznej w Gdańsku. [online] Available at: https://m.facebook.com/CIEEGdansk/posts/1863615070384578 [Accessed 2 Jan. 2023].
3/ UCHWAŁA NR LV/1571/18 RADY MIASTA GDAŃSKA. (n.d.). [online] Available at: http://edziennik.gdansk.uw.gov.pl/WDU_G/2018/3134/akt.pdf [Accessed 2 Jan. 2023].
4/ Radio Plus: Odcinek 15 / 13 września 2018. Temat: Karabinier Wyniosły to jeden z trzech najnowszych pomników przyrody w Gdańsku. [dostęp 2020.08.14]
http://www.radioplus.pl/program-czytaj/1237/120025/odcinek_15_13_wrzesnia_2018
5/ Wikipedia (2014). Pomniki przyrody w Gdańsku. [online] Wikipedia.org. Available at: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomniki_przyrody_w_Gda%C5%84sku [Accessed 2 Jan. 2023].