Królikarnia

O tym jak ulica I i II Bocianowa/Bociania  (a może dokładniej pierwszy i drugi bocianowy brzeg rowu) w miarę upływu czasu zamieniły się w ulicę Dolną pisaliśmy już jakiś czas temu. Ale na tym lista bocianich ulic na Dolnym Mieście wcale się nie kończy.

W połowie XVII wieku można było na mapie znaleźć jeszcze III Bocianową (3. Adebargasse) – mniej więcej w tym miejscu gdzie biegnie obecna ulica Królikarnia. To bocianie skojarzenie towarzyszy tej ulicy mniej więcej przez 110 lat. Aby zostać następnie zastąpione przez trudną do ustalenie jeżeli chodzi o pochodzenie nazwę Plac Tragarzy (Träger Platz), przekształconą w pierwszej dekadzie XIX wieku na ulicę Tragarzy (Träger Gasse). Wyobraźnia podpowiada, że być może w tym miejscu faktycznie zbierali się wówczas wspomniani tragarze z których usług każdy mógł skorzystać. Do kategorii ciekawostek można zaliczyć fakt, że przez kilka kolejnych dekad ulica ta pomimo swojego prostopadłego ułożenia należała do… Łąkowej. Tak, tak – i to wcale nie jest błąd.

Kiedy w jej sąsiedztwie pojawiły się – ulica Chłodna zwana wówczas Straußgasse oraz ulica Sempołowskiej nazwana wówczas Hirschgasse (obie nazwy pochodzą od nazwisk), także i ona poszła w ich ślady i w 1906 roku nadano jej nazwę Kolkowgasse. Rajca Hermann von Kolkow posiadał w tych rejonach co najmniej dwie działki i stąd decyzja o przyznaniu tej ulicy wspomnianego patrona.

W roku 1945 zatwierdzono dla tej ulicy nazwę Królikarnia i tak już zostało do dzisiaj – z jedną małą przerwą. Na przełomie lat 50. i 60. urzędowo  zadecydowano, aby ulica ta otrzymała zupełnie nowego patrona – Ludwika Zamenhoffa. Ale nie trwało to zbyt długo. A nazwisko to przypisano następnie ulicy Potokowej.

Przed wojną działała na ulicy Królikarnia słynna piekarnia o nazwie Gdańska Fabryka Chleba, przeniesiona później na ulicę Rycerską 7/8. Zbudował ją w tym miejscu kupiec Simon Anker wraz z Erichem Karkutschem. Swoje warsztaty i garaże miało też tutaj towarzystwo akcyjne H. Rheinbay sprzedające i naprawiające samochody ciężarowe i przyczepiacze (sic!). Uważni czytelnicy pamiętają też z pewnością pewną turecką kopertę zaadresowaną na Kolkowgasse 15. A jako ciekawostkę można potraktować fakt, że na ulicy Kolkowgasse 3 stał przed wojną… 1 (słownie – jeden) spichlerz.

Po wojnie swoje sklepy prowadzili tutaj pan Ignacy Szajewski oraz pani Pelagia Ziomek. W latach 80. na ulicy Królikarnia działał zakład fotograficzny Foto Irena pana Waldemara Bruńca. Jedna z Lokalnych Przewodniczek oprowadzając wycieczki zawsze skręca na ulicę Królikarnia, aby dać uczestnikom szansę zajrzenia do środka jednego z ostatnich miejsc w Gdańsku oferujących usługi maglowania z prawdziwego zdarzenia.

Nietypowe ujęcia ulicy Królikarnia udało się pozyskać kilka lat temu dzięki akcji fotograficznej wykonanej z dźwigu budowlanemu stojącego na parkingu LPP.

Autor czarno-białych fotografii kamienic z ulicy Królikarnia: Artur Wołosewicz.

Źródło: Sobiecka L., Kaliszczak M. (ed.), Gdańsk – Dolne Miasto. Dokumentacja historyczno-urbanistyczna, PP Pracownie Konserwacji Zabytków Oddział w Gdańsku Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, Gdańsk 1979.

Fragment mapy pochodzi z publikacji „Poznajemy Gdańsk” – Wydawnictwa Morskiego. Gdynia 1960.

Źródła przedwojennych ogłoszeń – kolejno: „Volkswacht” z 7 stycznia 1914 r., str. 9 oraz „Gazeta Gdańska”, nr 84 z 15 kwietnia 1923 roku

Autor artykułu: Jacek Górski.