Mieszkałem na Dolnej 10a – wspomina Kazimierz Furmańczyk (część VII)

Część I, Część II, Część III, Część IV, Część V, Część VI

7/ Widoki z mojego okna (część I)

Przed 1945 rokiem obszar Dolnego Miasta w okolicy Łąkowej, Szuwary, Jaskółczej i Dolnej był dosyć gęsto zabudowany. Widoczne to jest na zaprezentowanych zdjęciach lotniczych (dostępnych online) wykonanych pionowo w dół oraz ukośnie, na których zabudowa jest nieco lepiej wyeksponowana. Dla lepszej orientacji – dom, w którym mieszkałem od 1948 roku zaznaczyłem czerwoną kropką.

Poniżej przedstawiłem fragmenty dwóch planów miasta tego obszaru z lat ok. 1945-55. Na planach tych również czerwoną kropką zaznaczyłem dom, w którym mieszkałem o adresie Dolna 10a zlokalizowanym na rogu ulicy Dolnej i Szuwary. Chciałem zwrócić uwagę na nieustabilizowane w tym czasie nazewnictwo ulic.

Najstarsze, powojenne plany rejonu ul. Dolnej. wydane były ok 1945-55. Na najstarszym znanym mi planie ulica Dolna nosi nazwę Sempołowskiej, a Królikarnia – Zamenhofa. Na kolejnym: cała Sempołowskiej nosi nazwę Dolna, a Zamenhofa – Królikarnia. Linia tramwajowa prowadziła przez ul. Długą i Elbląską, gdzie rozgałęziała się: prosto na Stogi i w prawo w Łąkową do zajezdni. (źródło – zbiór własny).

Późniejsze plany z lat 1966 i 1977 pokazują już przejazd tramwaju nowym mostem przez Nową Motławę i ulicę Ułańską do ulicy Łąkowej, gdzie rozdzielały się: w prawo do zajezdni (przy ul. Łąkowej) i w lewo ulicą Łąkową do Elbląskiej (obecnie Długie Ogrody) i dalej na Stogi.

Ok. 1956 roku dostałem na gwiazdkę aparat fotograficzny – chyba typu „Druh” i zacząłem robić nim zdjęcia. Bardzo podobał mi się widok z okien naszego mieszkania na III piętrze. Większość zdjęć była nieudana, zanim nauczyłem się odpowiednio dobierać nastawienia aparatu. Wówczas też zrobiłem zdjęcie budynku Dolna 10a i inne.

Dla lepszego porównania widoków fotografowanych przeze mnie z widokami obecnymi, każdą grupę zdjęć wykonaną przeze mnie porównałem z odpowiednio spreparowanym widokiem z GOOGLE EARTH z zaznaczonym kropką czerwoną kamienicy Dolna 10a, z której trzeciego piętra wykonywałem zdjęcia.

Sukcesywnie zabudowywano obie strony ulicy Jaskółczej widoczne na zdjęciach poniżej. Na pierwszych dwóch zdjęciach widać budowę nowego ośrodka zdrowia przy Jaskółczej i budynku mieszkalnego za nią. W oddali widać Łaźnię Miejską. Na kolejnym zdjęciu widać na tle komina pusty uporządkowany plac po gruzowisku pomiędzy Jaskółczą, Śluzą i Kamienną Groblą przygotowany pod zabudowę. Na trzech ostatnich zdjęciach widać budynek postawionej akurat w tamtym okresie Szkoły Podstawowej Nr 65 przy ul. Śluza (przed kominem) oraz trzech wieżowców z garażami pomiędzy Kamienną Groblą i Jaskółczą w różnej fazie budowy.

c.d.n.

Autor wspomnień i wszystkich czarno-białych powojennych zdjęć – Kazimierz Furmańczyk.