Peruwiański kontrakt dla Fabryki Karabinów
Działalność Fabryki Karabinów w Gdańsku jest mało opisana w polskiej literaturze historycznej. Więcej informacji znajduję się w zagranicznych opracowaniach, jednak są one albo trudno dostępne, albo ich treść pozostawia duży niedosyt.
Na brak polskich opracowań na pewno składa się kilka złożonych czynników. Niemniej jednak powstają pierwsze nieśmiałe próby ujęcia tego tematu w szerszym kontekście niż do tej pory.
Okresy działalności fabryki można podzielić na kilka etapów. Jednak najmniej znanym i w ogóle nie ujmowanym nawet we wzmiankach (na mój stan wiedzy w tym temacie) jest okres po zakończeniu I wojny światowej czyli w latach 1919-1921.
A przecież fabryka działa w tym okresie pod nazwą „Gewehrfabrik Danzig”, a nawet produkowała dość znaczne ilości broni z przeznaczeniem jednak na rynek cywilny, ale to temat na inną historię.
To będzie krótki epizod z tamtego okresu. A mianowicie coś, co można nazwać „Peruwiańskim kontraktem”.
A było to tak. Fabryka w Gdańsku otrzymała propozycję wykonania partii broni dla rządu peruwiańskiego. W styczniu 1921 roku wpłynęło zapytanie od rządu peruwiańskiego o możliwość wykonania partii broni w postaci karabinów w ilości 50.000 sztuk.
Na szczęście szybko zrewidowano nadzieję powtórnego uruchomienia produkcji broni. Senat Wolnego Miasta Gdańska został sprowadzony – można powiedzieć – do parteru w tej materii przez Wysokiego Komisarza Ligi Narodów w osobie gen. Hackinga. Przekazał on senatowi informacje że na posiedzeniu w dniu 26 lutego Rada Ligi Narodów podjęła decyzję o ogólnym zakazie produkcji materiału wojennego na terytorium WMG. Tym samym historia Fabryki Karabinów w Gdańsku w takim kształcie powoli dobiegała końca.
A jak się potoczyły dalsze losy gdańskiej fabryki broni – to chyba już wiemy? Chociaż – czy aby na pewno?…
Autor artykułu: Piotr J. Bochyński
Źródło notatki prasowej – „Postęp” 1921.03.03 R.32 Nr 33.
