Siostra Wera Ziółkowska

Z moich i rodzinnych wspomnień.

Siostra Wera /bo tak o niej mówiono/ była wykształconą położną. Być może mieszkała przy ul. Toruńskiej już przed wojną, w czasie której straciła męża – kapitana statku – we wrześniu 1939. Jej syn K- ksiądz(?) zginął w Stutthofie, a córka lekarka(?) do roku 1945 pracowała w szpitalu. Nie wiem, w którym. Straciła życie zgwałcona i zamordowana przez żołnierzy rosyjskich.
W czasie wojny siostra Wera ukrywała w swoim mieszkaniu rodzinę żydowską. Małżeństwo z dzieckiem. Udało się ich uratować. Po wojnie wyjechali do Izraela. W obawie przed sąsiadami i ewentualnymi donosami, myła często podłogi lizolem, żeby ewentualne psy Gestapo nie wyczuły zapachu człowieka. Trafiła również do gdańskiego więzienia z wysokim wyrokiem. Za co – tego nie wiem. Została uwolniona dzięki wysokiemu urzędnikowi chyba z Berlina. Jak i dlaczego znalazła się w Lubece ? Jak długo tam przebywała? Wspominała, że i tam też odbierała porody podczas bombardowania miasta. Najczęściej w domach, ale czasami to nawet i na ulicach. I zupełnie nie miało znaczenia, kim były kobiety rodzące. Nie było żadnych warunków sanitarnych. Do dezynfekcji służył jedynie mocz. I dzieci przeżywały.
Przez wiele lat po wojnie siostra Wera pracowała jako asystentka prof. Gromadzkiego w szpitalu położniczo-ginekologicznym przy ul. Klinicznej oraz w przychodni przy ul. Jaskółczej. Poza pracą zawsze i chętnie pomagała kobietom ciężarnym, rodzącym i niemowlętom. Nie wykonywano jeszcze badań USG, a ona spojrzawszy na ciężarną wiedziała, jaka będzie płeć dziecka. Uchroniła matkę czterech córek przed aborcją kolejnego dziecka, bo przewidziała, że tym razem będzie mieć syna. I miała najbardziej udane dziecko.
Poznałam Siostrę Werę w czerwcu 1979 roku. Przez ponad tydzień przyjeżdżała do mojego domu, żeby nauczyć młodych rodziców, jak kąpać niemowlę. Zakładała zawsze biały fartuch, robiła na czole dziecka znak krzyża i sprawnie je kąpała. Miała wówczas 82 lata, ale była bardzo sprawna. Była to drobna, pogodna kobieta mimo ciężkich doświadczeń. Po kąpieli chętnie wypijała filiżankę kawy, lampkę koniaku i zjadała kawałek ciasta domowego. I wtedy zdobywałam te fragmenty opowieści o jej ciekawym życiu. A potem spieszyła – ona staruszka – do swoich staruszków, bo miała pod opieką kilkoro niedołężnych ludzi, którymi się opiekowała. Była całkowicie bezinteresowna, bo kochała ludzi.
Wspominała – Barbara Bobowik

PS. Czy willa, w której zamieszkała rodzina Rychertów w 1970 r., /rodziny pierwszych gdańskich pięcioraczków/ przy ul. M. Skłodowskiej-Curie była jej własnością? Mam wrażenie, że tak…

Powyższe wspomnienia przesłała mi moja koleżanka polonistka p.Barbara Bobowik.

Od siebie chcę dodać, że siostra Wera była moją sąsiadką. Mieszkała przy ul. Toruńskiej 13a, później 24a. Okna Jej mieszkania to te dwa na pierwszym piętrze od strony pustej ściany kamienicy. Budynek ten – jak widać na zdjęciach – jest dzisiaj bardzo zniszczony. Był on własnością prywatną pani Pawelii. Do jej mieszkania zanosiliśmy opłaty czynszowe.
Siostra Wera odbierała poród mojego syna. Prowadziła swoją własną ewidencję. W marcu 1964 roku było w niej ponad 10 tysięcy prowadzonych przez nią porodów. Nasza sąsiadka bardzo kochała zwierzęta.
Dokarmiała smakołykami mojego kota. A ten z wdzięczności przyniósł jej dwa razy upolowanego przez siebie szczura. Siostra Wera Ziółkowska spoczywa na Cmentarzu Łostowice (wejście od ul. Kartuskiej) vis a vis lecznicy zwierząt.

Wspominała – Wanda Szafran

Autor czarno-białej fotografii: Artur Wołosewicz.

Źródło: Sobiecka L., Kaliszczak M. (ed.), Gdańsk – Dolne Miasto. Dokumentacja historyczno-urbanistyczna, PP Pracownie Konserwacji Zabytków Oddział w Gdańsku Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, Gdańsk 1979.

Autor kolorowych współczesnych fotografii: Jacek Górski.