Stągwie Mleczne na pocztówkach (część XX)
Z okazji tego, że lista opublikowanych opisów pocztówek z widokiem Stągwi Mlecznych osiągnęła właśnie liczbę dwadzieścia (uprzedzając pytania – chyba jeszcze nie jesteśmy nawet w połowie całkowitego zestawienia) – dzisiaj po raz pierwszy publikujemy pocztówkę z polskim podpisem. A brzmi on „Gdańsk. Nad Motławą”. Chociaż jak za chwilę zostanie to opisane – pocztówka ta ma swoje przedwojenne korzenie. Ale pocztówka z takim napisem o numerze katalogowym/seryjnym 88, wydana przez firmę ASK (takie logo widnieje na jej rewersie) jest bez wątpienia powojenna. 
Trafiła na pocztę 19 sierpnia 1947 roku. Nieznośna Danka pozdrawiała w niej swoją rodzinę w Bielsku. Ujęcie przedstawia widok Stągwi Mlecznych od strony ulicy Szopy. Fotograf zmieścił w kadrze fragment zabudowań na Wyspie Spichrzów, obie wieże obronne, cały zwodzony Most Stągiewny (w swojej ostatniej przedwojennej odsłonie czyli jako most klapkowy, a nie obrotowy), dymiące kominy pracującej Ołowianki, kilka budynków na ulicy Szafarnia i fragment zabezpieczenia prawego brzegu Nowej Motławy. Dodatkowo udało się na zdjęciu uwiecznić przejeżdżający przez most biały tramwaj. Czy tak właśnie wyglądała opisana część Gdańska te dwa lata po wojnie? Chyba każdy sam odpowie sobie na to pytanie przecząco. O co zatem chodzi z tą pocztówką?
Cofnijmy się do 1939 roku. Dokładnie taka sama pocztówka, ale z podpisem po niemiecku, który brzmi „Danzig. Milchkannenturm mit Brücke” czyli „Gdańsk, Stągwie Mleczne z Mostem” została napisana 18 sierpnia i wysłana do USA., a dokładniej do Chicago w stanie Illinois. Na niej też dostrzec można te sam numer statystyczny 88 oraz charakterystyczne trzy litery ASK wpisane w romb. Czy przedwojenny wydawca wznowił
swoją produkcję po wojnie?… A może nie musiał jej wznawiać, bo wojenna zawierucha wcale nie odcisnęła na nim swojego piętna? Obie odpowiedzi są błędne. Fakty są zupełnie inne. ASK to skrót od Arnold Stelzer Kraków. Wydawnictwo to działało w drugiej połowie lat 30. wydając pocztówki – nie tylko z widokiem Gdańska. Najprawdopodobniej część z nich przetrwała gdzieś w jakimś magazynie w stanie nienaruszonym. Po wojnie brakowało wszystkiego, także i widokówek. A zatem kiedy takie przedwojenne, czyste egzemplarze zostały po wojnie gdzieś odnalezione, postanowiono wprowadzić je do obiegu. Aby jednak nie wywoływać tragicznych skojarzeń – dół pocztówki równiutko przycięto tak, aby pozbyć się niemieckiego napisu, a na górze dodano napis po polsku. Napis, który zupełnie nie zgadzał się z oryginałem. Ale nie miało to wówczas żadnego znaczenia.
Przeskoczmy teraz do 1943 roku. 15 listopada została napisana pocztówka z widokiem… prawie identycznym jak dwa wcześniej pokazywane. Jedyną widoczną różnicą jest brak białych obłoczków nad ulicą Stągiewną. I inny podpis, który w tym wypadku brzmi „Danzig, Milchkannen-Brücke und Turm” czyli „Gdańsk, Most Stągiewny i Wieża”. 
Wszystkie pozostałe szczegóły na awersie są dokładnie takie same. Nawet biała drabinka po prawej stronie przy przyczółku mostu stoi w tym samym miejscu. Identycznie jest z przechodniami. Zastygli dokładnie w tych samych pozycjach. Obracając jednak kartkę na drugą stronę możemy być odrobinę zaskoczeni. Na odwrocie pocztówki widnieje zupełnie inny wydawca. W tym przypadku był to Arno Voss (w księgach adresowych z przełomu lat 30. i 40. kupiec o takim imieniu i nazwisku działał na ulicy Podwale Staromiejskie). Pocztówce przydzielono też zupełnie nowy numer 22 i uzupełniono o dopisek Viktoria. Znamy jednak zbliżone przypadki w których jedno i to samo ujęcie wykorzystywane było przez różnych wydawców. Opisywaliśmy już podobne pocztówki w styczniu 2018 roku, lipcu 2016 roku i lutym 206 roku.
Wszystkie trzy zaprezentowane oryginalne pocztówki z obiegu pochodzą z kolekcji Opowiadaczy Historii Dolnego Miasta w Gdańsku.
Autor artykułu – Jacek Górski.
[mappress mapid=”159″]
