Tablica pamiątkowa na Długich Ogrodach
Do końca II wojny światowej w Gdańsku pojawiło się co najmniej 23 różnych tablic pamiątkowych w przestrzeni miasta. Większość z nich powstała w okresie międzywojennym i była związana z upamiętnieniem poległych mieszkańcach w latach Wielkiej Wojny. Z kolei przed 1914 r. tablice, których w mieście zawisło łącznie 11, honorowały postacie, które swoją działalnością zasłużyły się na polu nauki, kultury, odkryć geograficznych czy działalności charytatywnej. Z jednym wyjątkiem.
Z wymienionych 11 tablic jedna poświęcona była politykowi i władcy. Mowa o tablicy pamiątkowej Wilhelma I Hohenzollerna (1797-1888), króla Prus (od 1861 r.) i jednocześnie pierwszy cesarz niemiecki z Hohenzollernów (od 1871 r.), tj. w okresie II Rzeszy.
Tablica została odsłonięta w 1897 r. na nieistniejącym już domu przy ul. Długie Ogrody (Langgarten), oznaczonym numerem 33. Tablica została ufundowana przez Stowarzyszenie Kościelne Św. Barbary (St.Barbara-Kirchenverein). Na tablicy umieszczono lakoniczną inskrypcję: „Tu mieszkał jako książę Wilhelm Wielki, w 1806 r. („Hier wohnte Wilhelm der Große, als Prinz, im 1806”).
Ostatnim (długoletnim) właścicielem domu przy Długich Ogrodach 33 był mistrz budowlany i właściciel dobrze prosperującej, znanej w okresie międzywojennej firmy budowlanej Albert Falk. Wśród realizacji jego firmy warto wymienić przede wszystkim słynny tzw Falkhof, czyli nowoczesny, charakterystyczny budynek mieszkalny na Siedlcach z dużym, wewnętrznym dziedzińcem (tworzył go początkowy fragment obecnej ul. Tarasy).
Wróćmy jednak do samej tablicy. Skąd przy Długich Ogrodach na początku XIX w. znalazł się Wilhelm Hohenzollern, późniejszy cesarz niemiecki? Miał wówczas zaledwie dziewięć i pół roku, był chłopcem. Co więcej, pojawił się tutaj wraz z dwójką rodzeństwa.
Pobyt w Gdańsku trójki z dzieci władców Prus była związany z przegranymi przez Prusaków bitwy z wojskami napoleońskimi pod Jeną i Auerstedt (14 października 1806 r.). W związku z powyższym ewakuowano rodzinę królewską z Berlina na wschód.
Wilhelm trafił do Gdańska 26 października 1806 r. wraz ze swoim wychowawcą Delbrückiem oraz dwójką braci: starszym, ówczesnym Kronprinzem, Fryderykiem Wilhelmem (1795-1861; król Prus jako Fryderyk Wilhelm IV od 1840 r.) i młodszym Karolem (1801-1888; nie był nigdy królem). W budynku, na którym zawisła w 1897 r. tablica, zamieszkał Wilhelm wraz Fryderykiem Wilhelmem (był to dom ówczesnego rajcy wojennego Biebera). Najmłodszy z braci, wspomniany Karol, został zakwaterowany nieopodal, w budynku na tej samej ulicy, ale u kupca Wendta.
Trójka młodych Hohenzollernów opuściła Gdańsk 8 listopada 1806 r., udając się przez Elbląg i Królewiec aż do Kłajpedy.
W tekście użyto polskich odpowiedników niemieckich imion (Karol zamiast Karl, Fryderyk zamiast Friedrich).
Autor tekstu – Jan Daniluk.
Ogłoszenie prasowe pochodzi z „Danziger Volksstimme” – numer 98 z 27 IV 1929 roku. Informacja o tablicy pochodzi z Księgi Adresowej z 1920 roku (strona 996).
[mappress mapid=”170″]