Walter Weyl

Na Dolnym Mieście przed wojną na ulicy Weidengasse 4 (obecna Łąkowa) przez dwie pierwsze dekady (a dokładniej prawie 20 lat) swój zakład fotograficzny prowadził Fritz Krause. Udało nam się nawet zlokalizować na planie domu to miejsce, gdzie pracował w swoim atelier na najwyższym piętrze kamienicy pod tym właśnie adresem. Kiedy zamknął z nieznanych nam przyczyn swoją pracownię, być może w tym samym miejscu jeszcze przez rok, może dwa podobne usługi na początku lat 20. świadczył Antoni Śliwiński. Wraz z jego odejściem historia profesjonalnych zakładów fotograficznych w tej dzielnicy została definitywnie zamknięta na kolejne kilka dekad, aby powrócić dopiero po wojnie za sprawą pana Waldemara Bruńca i jego Foto Irena.

Czy Fritz Krause miał w swoim pobliżu jakąś konkurencję w tamtym czasie? Dokąd jeszcze mogli się ewentualnie udać mieszkańcy tej dzielnicy, przy założeniu, że dystans do pokonania nie powinien być zbyt długi?…

Wg naszych ustaleń – przez pewien czas najbliżej było im wszystkim najprawdopodobniej do atelier Waltera Weyla z ulicy Milchkannengasse (obecnej Stągiewnej) 26. Kamienica oznaczona tym numerem znajdowała się po prawej stronie – idąc w kierunku Traktu Królewskiego, bliżej ulicy Chmielnej niż Motławskiej.

Księgi adresowe podają, że Walter Weyl rozpoczął swoją działalność w lokalu na wspomnianej Stągiewnej najprawdopodobniej w 1910 roku i kontynuował ją pod tym samym adresem do 1912. A potem pojawia się tam jeszcze raz niespodziewanie w księdze z 1917 roku. Nie są to jednak lata graniczne dla tego fotografa.

Już w 1905 roku prowadził atelier na ulicy Tobiasza 12, w 1907 we Wrzeszczu na Waryńskiego 47b, w 1909 na Świętojańskiej 55 (tutaj pierwszy raz pojawia się jako… malarz i fotograf i te dwie profesje będą jeszcze czasami mu towarzyszyły w kolejnych latach). To właśnie ze Świętojańskiej przenosi się na Stągiewną. W 1914 roku znika ze spisu mieszkańców. A dwa lata później ma atelier na ulicy Pod Zrębem 1/2. W 1918 roku pierwszy raz to nazwisko przypisane zostało do zakładu fotograficznego na ulicy Świętego Ducha 74. I ten adres będzie się powtarzał w latach 1921 i 1922.

W latach 1924-1926 pod tym samym adresem na Świętego Ducha występuje Walter Weyl – kasjer bankowy (sic!), a w latach 1928-1931 – przedstawiciel (nie wiadomo kogo czy czego i nie wiadomo czy to ta sama osoba, która się zwyczajnie w tamtym okresie przebranżowiła). Chociaż adres się zgadza.

Atelier Waltera Weyla powraca do spisu w 1931 roku – tym razem na Kaszubskiej 11. W latach 1933-1935 na Świętego Ducha 74 mieszka tylko sama Greta Weyl. Ale co ciekawe – w tym ostatnim wymienionym roku na ulicy Ogarnej 35 ponownie pojawia się znany nam już fotograf i malarz. W latach 1936-1938 kolejny zakład fotograficzny najprawdopodobniej ta sama osoba prowadzi na Mariackiej 12. Ostatni ślad związany jest z rokiem 1939 w którym okazuje się, że Greta Weyl mieszka (już sama) na ulicy Długiej 28. W latach 1940-1941 księga adresowa milczy zarówno w sprawie fotografa Waltera jak i Grety.

Z zachowanych do chwili obecnej fotografii można wywnioskować, że Walter Weyl robił klasyczne portrety. Zarówno osób prywatnych jak i żołnierzy. Ale jedna z fotografii odbiega od tego kanonu. Na dużym zdjęciu zrobionym gdzieś w odkrytym terenie na wolnym powietrzu zostali uchwyceni artylerzyści w okopie. 14 żołnierzy pozuje do pamiątkowej fotografii. Nie rozpoznajemy tej lokalizacji. Ale być może uda nam się ustalić kiedyś więcej szczegółów odnośnie tego właśnie ujęcia.

Wszystkie zaprezentowane oryginalne zdjęcia pochodzą z kolekcji Opowiadaczy Historii Dolnego Miasta w Gdańsku.

Autor tekstu: Jacek Górski.

P.S. Już po napisaniu tego artykułu trafił w nasze ręce portret dziewczynki zrobiony przez W. Weyla w atelier we Wrzeszczu (Langfuhr). Sądzimy, że to nie może być zbieg okoliczności, aby inna osoba o dokładnie takim inicjale imienia i identycznym nazwisku prowadziła swoje atelier fotograficzne w Gdańsku. Szczególnie, że jak wskazaliśmy w tekście – był taki okres w którym fotograf z ulicy Stągiewnej działał we Wrzeszczu na ulicy Waryńskiego 47b. Z reguły piszemy o miejscach z Dolnego Miasta lub okolic. Ale w tym przypadku zrobiliśmy wyjątek i udostępniamy tę fotografię zrobioną w innej dzielnicy Gdańska, bo stanowi ona ciekawe uzupełnienie opisanego tematu. I jest jeszcze rzadszym oryginalnym i zachowanym do naszych czasów widocznym efektem pracy omawianego fotografa.