Z Królewskiej Fabryki Karabinów do Brazylii
Czy dane będzie nam spotkać brazylijski model Gewehr88 pochodzący z Gdańska? W tym przypadku jest to teoretycznie prawie nierealne. Mówię teoretycznie, ponieważ czasami jak to wiele dotychczasowych przykładów wskazuje, dużo oczywistych wydawałoby się faktów, po dokładniejszym zbadaniu może okazywać się nie do końca prawdą.
Ale idźmy po kolei, aby dojść do sedna sprawy.
Żołnierze brazylijscy wojska federalnego z karabinami Gewehr 88. Zdjęcie wykonane podczas Kampanii w Canudos w 1897 r.
Jednym z krajów które oficjalnie przyjęły Gewehr 88 na swoje uzbrojenie była Brazylia. Uczyniła to już w 1892 roku, czyli niewiele później, co w samych Niemczech. Jednak kariera wojskowa tej broni była bardzo krótka. Ponieważ już w roku 1894 zaczęto ją stopniowo zastępować modelem Mausera M1894 o kalibrze 7x57mm.
Brazylia w tamtym czasie borykała się ze zmianami ustrojowymi wewnątrz kraju. Przejście od monarchii do republiki było zarzewiem wielu lokalnych konfliktów wewnętrznych. Potrzebowano nowoczesnej broni, która dałaby przewagę nad przeciwnikami. Przyjęcie tej konstrukcji niewątpliwie było również podyktowane jej dostępnością od ręki, co miało zdecydowany wpływ na to, że wygrał on w konkursie z lepszym niewątpliwie konstrukcyjnie, konkurencyjnym modelem Mausera M1889.
Szybkie wycofanie z użycia natomiast podyktowane było niezadowoleniem Brazylijczyków z użytkowania tej broni. Przyczyniły się do tego nieusuwalne problemy techniczne i użytkowe z jakimi borykały się właśnie pierwsze modele produkcyjne Gewehr 88.
Przekazy bibliograficzne mówią że głównymi dostawcami tej broni do Brazylii były firmy Steyr i Ludwig Loewe & Co. (inne źródła podają jeszcze C.G. Haenel). Wielkość tego zamówienia miała opiewać na 60.000 sztuk karabinów i karabinków. Trudno jednak oczekiwać aby to zlecenie w takiej ilości mogło być samodzielnie zrealizowane w bardzo krótkim czasie, nawet przez te dwie firmy. Być może firma Ludwig Loewe & Co. (ze strony niemieckiej) była tylko pośrednikiem w tej transakcji, a wspierały ją w realizacji tego zamówienia również inne zakłady zbrojeniowe, w tym fabryka broni w Gdańsku. Trzeba mieć na uwadze że realizowano równocześnie w tym czasie zamówienia dla armii niemieckiej.
Ponadto zamówienia wojskowe realizowane przez rząd federalny to nie wszystko! Bowiem rządy stanowe również zaopatrywały się oddzielnie w broń z pominięciem arsenałów rządowych w celu uzbrojenia swoich policji stanowych. I właśnie tu otwarta była ta druga furtka przez którą mogły dotrzeć egzemplarze z Gdańska do Brazylii.
Warto te informacje odnotować ku pamięci w dalszych poszukiwaniach, być może uda się trafić na jakiś dodatkowy trop w tej materii.
Autor tekstu: Piotr J. Bochyński
BIBLIOGRAFIA:
Scarlata Paul; Brazilian military rifle cartridges part 2: steyr vs. mauser and fn wins!.”
https://www.thefreelibrary.com/Brazilian+military+rifle+cartridges+part+2%3A+steyr+vs.+mauser+and+fn…-a0392843349
Carlos F. P. Neto; Fuzil da Comissão Alemã de 1888 “Gewehr ’88” (Rev. 1b); opublikowano: 2009.08.05
https://armasonline.org/armas-on-line/o-fuzil-da-comissao-alema-de-1888-gewehr88/
ArmasBrasil – Carabina Mannlicher
www.armasbrasil.com/SecXIX/declinio/ArmasFogo/mannlicher.htm
Guerra de canudos – Como foi? Resumo da história; julho 28, 2019
https://www.grupoorsa.com.br/2019/07/guerra-de-canudos-como-foi-resumo-da.html
7º Batalhão de Infantaria durante a Campanha de Canudos. In: ENCICLOPÉDIA Itaú Cultural de Arte e Cultura Brasileiras. São Paulo: Itaú Cultural, 2020. Disponível em: http://enciclopedia.itaucultural.org.br/obra19755/7o-batalhao-de-infantaria-durante-a-campanha-de-canudos.Dostęp: 2020.10.15. Verbete da Enciclopédia. ISBN: 978-85-7979-060-7
CORRELIGIONÁRIO de Antonio Conselheiro preso durante a Campanha de Canudos. In: ENCICLOPÉDIA Itaú Cultural de Arte e Cultura Brasileiras. São Paulo: Itaú Cultural, 2020. Disponível em: http://enciclopedia.itaucultural.org.br/obra19757/correligionario-de-antonio-conselheiro-preso-durante-a-campanha-de-canudos. Dostęp: 2020.10.15. Verbete da Enciclopédia. ISBN: 978-85-7979-060-7
